Ο καρκίνος κεφαλής-τραχήλου είναι ένας γενικός όρος που συμπεριλαμβάνει όλους τους καρκίνους που αναπτύσσονται σε ανατομικές περιοχές της κεφαλής και του τραχήλου. Σε αυτόν περιλαμβάνονται κακοήθειες της στοματικής και της ρινικής κοιλότητας, των σιελογόνων αδένων, του φάρυγγα και του λάρυγγα.
Καρκίνος Κεφαλής Τραχήλου
Επιδημιολογία
Τι περιλαμβάνει ο όρος «καρκίνος κεφαλής-τραχήλου»;
Παράγοντες Κινδύνου - Πρόληψη
Ποιοι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από καρκίνο κεφαλής-τραχήλου;
Είναι συχνότερος στους άντρες και σε ηλικίες άνω των 50 ετών. Στους προδιαθεσικούς παράγοντες συμπεριλαμβάνονται το κάπνισμα και η χρήση αλκοόλ. Ο συνδυασμός τους αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για καρκίνο κεφαλής-τραχήλου. Άλλοι παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί είναι η λοίμωξη από ιούς (HPV και EBV), η κακή στοματική υγιεινή, η επαγγελματική έκθεση και η προηγηθείσα ακτινοβολία στις συγκεκριμένες περιοχές.
Συμπτωματολογία
Υπάρχουν συμπτώματα ενδεικτικά του καρκίνου κεφαλής-τραχήλου;
Τα συμπτώματα του καρκίνου κεφαλής-τραχήλου εξαρτώνται από τη θέση στην οποία αναπτύσσεται ο όγκος και από την έκταση της νόσου. Στα αρχικά στάδια τα σημεία και τα συμπτώματα μπορεί να μη γίνουν αντιληπτά ή να μοιάζουν αθώα. Διογκωμένοι τραχηλικοί λεμφαδένες, άλγος στο φάρυγγα, άλγος στο αυτί ή βράγχος φωνής αποδίδονται συχνά σε καλοήθεις καταστάσεις. Οποιαδήποτε ωστόσο διόγκωση ή σύμπτωμα που επιμένει, πρέπει να ελέγχεται άμεσα από ιατρό. Συχνά οι ασθενείς επισκέπτονται τον ιατρό έχοντας οι ίδιοι εντοπίσει ύποπτα συμπτώματα (π.χ. βραχνάδα στη φωνή, έλκη στο στόμα ή στη γλώσσα ή ψηλαφητά ογκίδια στον τράχηλο).
Διαγνωστική Προσέγγιση
Σε ποιες εξετάσεις υποβάλλεται ένας ασθενής με υποψία καρκίνου κεφαλής-τραχήλου;
Με ενδοσκοπικό έλεγχο (λαρυγγοσκόπηση) μπορούν να διαπιστωθούν όγκοι στην περιοχή του λάρυγγα και του φάρυγγα. Ο απεικονιστικός έλεγχος με αξονικές ή μαγνητικές τομογραφίες στην περιοχή της κεφαλής-τραχήλου θα αναδείξει βλάβες καθώς και την τοπική έκταση της νόσου. Η αξονική τομογραφία θώρακος και -σπανιότερα- κοιλίας μπορούν να αναδείξουν απομακρυσμένες μεταστάσεις. Πολύ συχνά, για τον ακριβή προσδιορισμό της έκτασης της νόσου χρησιμοποιείται το PET-CT Scan.
Θεραπευτική Αντιμετώπιση
Ποιες είναι σήμερα οι διαθέσιμες θεραπείες;
Οι θεραπευτικές επιλογές εξαρτώνται από την εντόπιση της νόσου, τον ιστολογικό τύπο και το στάδιο της νόσου, τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες και τη γενικότερη κατάσταση υγείας του ασθενούς. Η χειρουργική επέμβαση και η ακτινοθεραπεία παραμένουν οι βάσεις της θεραπείας για τις περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου κεφαλής-τραχήλου καθώς προσφέρουν προοπτική ριζικής αντιμετώπισης και ίασης. Η χημειοθεραπεία, οι στοχεύουσες (targeted) θεραπείες και η ανοσοθεραπεία αποτελούν επίσης θεραπευτικές επιλογές σε πιο προχωρημένες μορφές της νόσου. Συχνά όμως, ακόμη και στα αρχικά στάδια, μπορεί να εφαρμοστεί συνδυασμός χειρουργείου, ακτινοθεραπείας και χημειοθεραπείας, με προοπτική πλήρους ίασης.
Όλοι οι ασθενείς με καρκίνο κεφαλής-τραχήλου λαμβάνουν την ίδια θεραπεία;
Οι όγκοι σε αυτά τα όργανα έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά, παραπλήσια βιολογία και παρόμοια θεραπεία. Για τον λόγο αυτό κατατάσσονται στην ίδια ομάδα. Βέβαια κάθε όργανο είναι διαφορετικό, γι’ αυτό κάθε ασθενής με καρκίνο κεφαλής – τραχήλου χρειάζεται ξεχωριστή, εξατομικευμένη προσέγγιση στη διάγνωση και στη θεραπεία του.