Ποιοι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από καρκίνο του πνεύμονα;
Ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελεί την κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως. Υπολογίζεται ότι προκαλεί περισσότερους θανάτους από ότι προκαλούν ο καρκίνος του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου μαζί. To 2016, 239 χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν από καρκίνο του πνεύμονα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ένας στους πέντε ασθενείς που κατέληξε από καρκίνο, έπασχε από καρκίνο στον πνεύμονα.
Δυο είναι οι βασικοί τύποι καρκίνου του πνεύμονα, ο μη μικροκυτταρικός καρκίνος και ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα. Το μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών (περίπου το 85-90%) πάσχει από μη μικροκυτταρικό καρκίνο πνεύμονα.
Οι περισσότεροι ασθενείς που διαγιγνώσκονται με καρκίνο πνεύμονα είναι μεγαλύτεροι από 65 ετών, ωστόσο υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό ασθενών ηλικίας κάτω των 45 ετών. Το κάπνισμα ευθύνεται για το 80% των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα. Οι καπνιστές διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο για να νοσήσουν, ωστόσο μπορεί να συμβεί και σε άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Ο κίνδυνος να αναπτύξει ένας άνθρωπος καρκίνο του πνεύμονα αυξάνεται ανάλογα με το χρονικό διάστημα καθώς και με τον αριθμό των τσιγάρων που καπνίζει. Η διακοπή του καπνίσματος, ακόμα κι αν κάποιος υπήρξε καπνιστής για αρκετά χρόνια, μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Αν επιθυμείτε να διακόψετε το κάπνισμα, θα βρείτε περισσότερες πληροφορίες εδώ. (http://sotiria-meduoa.gr/el/clinic/exoteriko-ogkologiko-iatreio-gpp). Εκτός από τους καπνιστές, κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα έχουν άτομα με επαγγελματική ή και περιβαλλοντική έκθεση σε τοξικούς παράγοντες, οι ασθενείς με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) ή πνευμονική ίνωση καθώς και άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου πνεύμονα.
Ο καρκίνος του πνεύμονα ειδικά στα αρχικά στάδια εμφανίζει μη ειδικά ή και καθόλου συμπτώματα γεγονός που καθυστερεί αρκετές φορές τη διάγνωση του. Στις περιπτώσεις που υπάρχουν συμπτώματα, αυτά μπορεί να είναι βήχας πού δεν υποχωρεί ή επιδεινώνεται, δύσπνοια (δυσκολία στην αναπνοή), αιμόπτυση (αποβολή αίματος με το βήχα ή και τα πτύελα), βράγχος φωνής, πόνος στο θώρακα, ανορεξία, ανεξήγητη απώλεια βάρους, υποτροπιάζουσες λοιμώξεις αναπνευστικού, αίσθημα αδυναμίας και καταβολής.
Συμπτώματα προκαλούνται και από την επέκταση του καρκίνου σε άλλα όργανα με τη μορφή μεταστάσεων. Έτσι μπορεί να εμφανιστεί κεφαλαλγία, ναυτία, έμετοι, επιληπτικές κρίσεις, ζάλη ή και υπνηλία σε προσβολή του εγκεφάλου, διάχυτα άλγη σε προσβολή των οστών καθώς και διόγκωση λεμφαδένων.
Κάποιες φορές μπορεί να εμφανίζεται με καταστάσεις όπως θρομβώσεις (πχ. σε κάποιο άκρο) ή εμβολές (πχ. πνευμονική εμβολή) λόγω υπερπηκτικότητας, νευρολογικές διαταραχές από πίεση νεύρων ή και εργαστηριακές διαταραχές, όπως αναιμία, υπονατριαιμία ή υπερασβεστιαιμία.
Εκτός από την κλινική εξέταση του ασθενούς, χρειάζεται συνήθως ένας συνδυασμός εξετάσεων, που περιλαμβάνουν την απλή ακτινογραφία και την αξονική τομογραφία θώρακος, καθώς και τη βρογχοσκόπηση.
Μετά τη διάγνωση, τις περισσότερες φορές χρειάζεται περαιτέρω απεικονιστικός έλεγχος για τον καθορισμό του σταδίου της νόσου με ορισμένες από τις παρακάτω εξετάσεις: αξονική τομογραφία εγκεφάλου και κοιλίας, σπινθηρογράφημα οστών, μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου ή PET-CT Scan.
Μετά τη διάγνωση, τις περισσότερες φορές χρειάζεται περαιτέρω απεικονιστικός έλεγχος για τον καθορισμό του σταδίου της νόσου με ορισμένες από τις παρακάτω εξετάσεις: αξονική τομογραφία εγκεφάλου και κοιλίας, σπινθηρογράφημα οστών, μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου ή PET-CT Scan.
Οι εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών στη μοριακή βιολογία και στη γενετική έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξη στοχευμένων θεραπειών και στην ενσωμάτωσή τους στη θεραπευτική του καρκίνου του πνεύμονα. Σε ορισμένες περιπτώσεις καρκίνου του πνεύμονα έχει φανεί ότι τα καρκινικά κύτταρα φέρουν οδηγές μεταλλάξεις (driver mutations). Συχνότερα πρόκειται για ασθενείς με αδενοκαρκινώματα (πρόκειται για μία κατηγορία μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα), και συνήθως μη καπνιστές, και γυναίκες. Οι ασθενείς αυτοί ωφελούνται από χορήγηση στοχευμένων θεραπειών. Επομένως, σε ορισμένες περιπτώσεις ενδείκνυται μετά τη παθολογοανατομική εξέταση της βιοψίας να γίνει περαιτέρω μοριακός έλεγχος από το ιστολογικό υλικό.
Οι εξελίξεις στη θεραπεία του καρκίνου του πνεύμονα τα τελευταία χρόνια είναι ραγδαίες και έχουν βελτιώσει εντυπωσιακά την πρόγνωση των ασθενών. Οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν το χειρουργείο, τη χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία, τις στοχευμένες (targeted) θεραπείες και την ανοσοθεραπεία.
Η θεραπευτική προσέγγιση που ακολουθείται είναι εξατομικευμένη, δηλαδή διαφορετική για κάθε άτομο με καρκίνο του πνεύμονα και εξαρτάται από τον ιστολογικό τύπο του όγκου, την ύπαρξη ή μη συγκεκριμένων γονιδιακών μεταλλάξεων ή ανοσολογικών δεικτών, το στάδιο της νόσου καθώς και τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του ασθενούς.
Προοπτική ριζικής θεραπείας προσφέρει η χειρουργική εξαίρεση της νόσου και αφορά ασθενείς με καρκίνο σε πρώιμο στάδιο που η κατάσταση υγείας τους επιτρέπει να χειρουργηθούν. Σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται πριν το χειρουργείο η χορήγηση χημειοθεραπείας, για να γίνει περιορισμός της τοπικής έκτασης της νόσου, που θα εξασφαλίσει ένα καλύτερο χειρουργικό αποτέλεσμα. Υπάρχουν περιπτώσεις ασθενών που και μετά το χειρουργείο συχνά χρειάζονται επικουρική (συμπληρωματική) χημειοθεραπεία.
Στις περιπτώσεις που η χειρουργική αντιμετώπιση δεν είναι δυνατή, θεραπευτικές επιλογές αποτελούν η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία (μέσω κλασικών ή ακτινοχειρουργικών τεχνικών), οι στοχευμένες θεραπείες και η ανοσοθεραπεία. Οι παραπάνω επιλογές μπορεί να γίνουν μεμονωμένα ή σε διάφορους συνδυασμούς, καθώς η προσέγγιση κάθε ασθενούς είναι μοναδική και εξατομικευμένη.