Ποιοι έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να νοσήσουν από καρκίνο του στομάχου;
Η επίπτωση του καρκίνου του στομάχου έχει μειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες, παραμένει ωστόσο ένας από τους συχνότερους καρκίνους παγκοσμίως. Προσβάλλει συχνότερα άνδρες (σε διπλάσιο ποσοστό από ό,τι τις γυναίκες) και άτομα >55 ετών.
Η αιτιολογία του είναι άγνωστη, αλλά έχουν ενοχοποιηθεί γενετικοί, περιβαλλοντικοί και λοιμώδεις παράγοντες. Στους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για καρκίνο του στομάχου συμπεριλαμβάνονται: η λοίμωξη από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Η.pylori), η κατανάλωση συντηρημένων τροφίμων (πλούσιων σε αλάτι, νιτροζαμίνες και νιτρώδη), η κατανάλωση καπνιστών τροφίμων ή κρέατος ψημένου στα κάρβουνα (κατά την παρασκευή των οποίων σχηματίζονται πολυκυκλικοί υδρογονάνθρακες), διάφορες παθήσεις του στομάχου (π.χ. ατροφική γαστρίτιδα, κακοήθης αναιμία, γαστρικοί πολύποδες), η αυξημένη ηλικία, το κάπνισμα, το οικογενειακό ιστορικό (που μπορεί να σχετίζεται με συγκεκριμένες γονιδιακές μεταλλάξεις) και η ομάδα αίματος Α.
Στα αρχικά στάδια η νόσος δεν έχει κανένα σύμπτωμα ή έχει πολύ ήπια και άτυπα συμπτώματα, γεγονός που οδηγεί συχνά σε καθυστερημένη διάγνωση. Παρατηρείται ανορεξία και αποστροφή για το κρέας, ναυτία, κοιλιακό άλγος, έμετος και δυσφαγία (ειδικά στις περιπτώσεις που ο όγκος εντοπίζεται στην καρδιοοισοφαγική συμβολή, δηλαδή στην περιοχή ένωσης του στομάχου με τον οισοφάγο). Σε κάποιες περιπτώσεις που ο όγκος αιμορραγεί πολύ αιφνίδια εμφανίζεται αιματέμεση (έμετος με αίμα) ή μέλαινα κένωση (μαύρα κόπρανα), ενώ όταν υπάρχει συνεχής, μικρού βαθμού αιμορραγία από τον όγκο ο ασθενής παρουσιάζει αναιμία λόγω της σταδιακής απώλειας αίματος που δε γίνεται αντιληπτή. Σε πιο προχωρημένα στάδια παρατηρείται απώλεια βάρους, ασκίτης (συλλογή υγρού στην κοιλιά), αδυναμία και καταβολή.
Η εξέταση εκλογής για τη διάγνωση καρκίνου στομάχου είναι ο ενδοσκοπικός έλεγχος με γαστροσκόπηση, που εκτός από την επισκόπηση του εσωτερικού του στομάχου δίνει τη δυνατότητα για ταυτόχρονη λήψη βιοψιών από τις ύποπτες βλάβες. Εναλλακτική μέθοδος λιγότερο παρεμβατική είναι το βαριούχο γεύμα (απλή ακτινογραφία οισοφάγου-στομάχου μετά από κατάποση βαρίου), που μειονεκτεί καθώς το 10-30% των όγκων που είναι σε αρχικά στάδια δεν μπορούν να γίνουν αντιληπτοί, ενώ δεν επιτρέπει την ταυτόχρονη λήψη βιοψιών.
Η οριστική διάγνωση τίθεται με την ιστολογική εξέταση των δειγμάτων που λαμβάνονται από το στομάχι κατά τη γαστροσκόπηση ή από άλλο όργανο σε περίπτωση μεταστατικού καρκίνου.
Για τη σταδιοποίηση της νόσου θα χρειαστεί να γίνει απεικονιστικός έλεγχος με αξονικές τομογραφίες κοιλίας και θώρακος, ώστε να διερευνηθεί αν ο καρκίνος περιορίζεται στο στομάχι, αν διηθεί γειτονικές δομές ή αν υπάρχουν απομακρυσμένες μεταστάσεις.
Σε αρχικό στάδιο της νόσου και εφόσον η κατάσταση υγείας του ασθενούς το επιτρέπει, επιλέγεται η χειρουργική αντιμετώπιση του όγκου με ολική ή τμηματική αφαίρεση του στομάχου (γαστρεκτομή).
Συνήθως ο καρκίνος του στομάχου διαγιγνώσκεται σε προχωρημένα στάδια, στα οποία η χειρουργική εξαίρεση δεν είναι εφικτή. Οι διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές συμπεριλαμβάνουν τη χημειοθεραπεία, την ακτινοθεραπεία και τις στοχεύουσες (targeted) θεραπείες, ενώ μελετάται και η αποτελεσματικότητα της ανοσοθεραπείας.